Mazda İnancı ve Alevilik

Etem Xemgin, 1947 yılında Malatya'nın Akçadağ ilçesine bağlı Harunuşağı köyünde doğdu. İlkokulu köyde, ortaokulu ise Antep'te okuduktan sonra, köydeki kan davalarından dolayı 1964'de ailesi ile birlikte göç edip İstanbul'a yerleşti.

Lise ve Hukuk Fakültesini İstanbul'da bitirdi. İstanbul'da bir süre avukatlık yaptıktan sonra, zamanın siyasi gelişmeleri sürecinde Türkiye'de kalmanın sakıncalarını farkedince, 1980'de Avrupa'ya gitmek zorunda kaldı. Halen Avrupa'da olup üç çocuk babasıdır.

Yazarın Avrupa’da, “Kürdistan'da İnsan Hakları”; Avrupa ve Türkye’de, “Kürdistan Tarihi” (üç cilt); Türkiye'de “Kürdistan'da Dini İnançlar ve Etkileri” ile “Aleviliğin Kökenindeki Mazda İnancı ve Zerdüşt Öğretisi” adlı yayımlanmış kitapları bulunmaktadır.

“Mazda dini inancının görüşleri ve kültürel değerleri, Alevi ve Bektaşi halk kesiminde İslamiyetin maskesi altında yaşamını sürdürmektedir. Devletin hedefinin, kendi hizmetinde kullanmak amacıyla köklerini ve inanç temelindeki kutsal değerlerini boşaltarak, devşirmek amacıyla şekillendirmek istediği Aleviliği işlemeye çalışıp, amaç ve işlevlerinde araç durumuna indirgemeye çalışması olduğu açık bir şekilde görülmektedir. 

Aleviliğin tanrı ve insana yaklaşımı temelindeki felsefesinin coğrafyasında geçmişte büyük bir etkinliğe sahip olan Mazda inancı ve temeldeki Zerdüşt öğretisinden kaynaklandığı ortaya çıkmaktadır. Bu inancın ve Zerdüşt öğretisinin felsefesinde tanrı olan Mazda Kürtçenin Zaza şivesine göre ‘Maz’ biz, ‘da’ ise verdi, yani ‘bizi veren’ anlamındadır. Yine Kürtçenin Kurmanci şivesinde, Ezda, ‘Ez’ ben, ‘da’ verdi anlamındadır ve “beni verdi’ demektir. Bu öz ve anlam itibarı ile Aleviliğin tanrıya ve insana bakış felsefesine uygun olduğu hatta aynilik içinde olduğu açıktır.”

E. Xemgin, yapıtta Aleviliğin kökeni ve Mazda inancıyla olan ilişkileri, özellikle Kürtlerin ve Türklerin yaşadığı coğrafyada oluşum, yaşam, akıl, insan, sosyal yaşamda kadın, harmoni, ölüm, cennet ve cehennem, kader anlayışı ve mücadele başlıkları altında bilimsel ve tarafsız bir şekilde mercek altına alınmaktadır.