Şark'ın Sergilenişi : 19. Yüzyıl Dünya Fuarlarında İslam Mimarisi

Şark’ın Sergilenişi, İslam kültürlerinin 19. yüzyıl dünya fuarlarında nasıl temsil edildiğini temel alarak, sergilerdeki ulusal pavyonların mimari dilinin yansıttığı, toplumsal siyasal ve kültürel eğilimleri çözümlüyor. Kitap, sergilerin yerleşim planlarını şekillendiren anlayışın, Batılı güçler tarafından belirlenmiş dünya düzeninin ta kendisi olduğunu gösterirken, hem İslam dünyasında hem de Batı’da gerçekleşen dönüşümleri anlamamızı kolaylaştırıyor. Pavyonların mimari üslubu ise bir yandan Avrupalıların kafasındaki Müslüman imajını, diğer yandan da İslam dünyasının buna karşı sunduğu kendi imajını yansıtıyor.

Zeynep Çelik bu çalışmasında, dönemin “evrensel sergileri” çerçevesinde gerçekleşen kültürler arası etkileşimi mercek altına alarak, Avrupa’nın tek aktör olmadığı 19. yüzyıl dünyasının karmaşık tablosunu sunuyor. İslam ve Batı kültürleri arasındaki diyalogda, İslam dünyasının, eşit olmasa bile öz bilinçli ve etkin bir taraf olduğunun altını çiziyor. Tarih Vakfı tarafından daha önce yayımlanan, Değişen İstanbul (1996) kitabıyla tanıdığımız Zeynep Çelik, New Jersey Institute of Technology’de öğretim üyesidir.