Toplum Sözleşmesi

''... Hükümet kurma işi asla bir sözleşme işi değil, bir yasa işidir; yürütme gücünü ellerinde tutanlar da halkın efendileri değil, onun görevlileridir; halk istediği zaman onları işbaşına getirir, istediğinde işten uzaklaştırır; onların işi sözleşme yapmak değil, boyun eğmektir.'' (Toplum Sözleşmesi, s.138)

Avrupa'da bilim ve düşüncenin büyük atılım yaptığı 17. ve 18. yüzyıllar, aynı zamanda aklın işleyişini özgür kılan aydınlanma düşüncesinin temellerinin de atıldığı yıllardır.

Hayatı boyunca ''insanoğlu doğuştan iyidir, onu kötü yapan toplumlardır. Erdemsizliğin en önemli nedeni suçsuz bilgisizlik değil, suçlu bilgiçliktir'' düşüncesini savunan ve çağının em önemli düşünür ve yazarlarından biri olan Jean-Jacques Rousseau, fikirleriyle Fransız Devrimi ve İnsan Hakları Bildirgesi'nin ortaya çıkışında etkili oldu.

Bireyin özgürlüğünü zedelemeden ahlaksal erdemini yükseltecek bir toplum modelini önerdiği Toplum Sözleşmesi'nde Rousseau, bireylerin mutluluk özlemlerini toplumsal yaşamın gerekleriyle bağdaştırmaya çalışırken özel iradeleri, onları kendinde toplayan, yani onları hem dile getiren hem de bastıran bir idare içinde kaynaştırmaya çalışır.