Türk Tarih Tezinden Türk İslam Sentezine

Tarihin, ulus-devletler çağında milli hissiyatı muhasara altında tutmak, eğitimi biçimlendirmek, kuşakları "yetiştirmek" konusunda nasıl işe koşulduğunu biliyoruz. Ulus-devletlerin pedagojik faaliyetleri yalnızca pejoratif anlamda ulusu çocuk yerine koymakla değil, bizzat ve anlamına sadık kalarak çocukların zihinlerini şekle sokmakla da doğrudan ilgilidir.

Etienne Copeaux, Türkiye'de 1931-1993 arasında kullanılan tarih ders kitaplarındaki güzergâhı takip ederek milli "eğitimimiz"deki tarih "tez"lerine eğilip; Türk Tarih Tezi'nin inşa edilişinden başlayarak siyasi dönem ve iktidarlara, oralarda hâkim zihniyetlere, eğitimi milli güvenlik siyasetlerinin uzantısı olarak kurgulayan ve beka paradokslarını eğitimin bir parçası haline getiren eğilime dikkat çekiyor.

Coğrafya bilgisinden komşularla ilişkilere, tarihi algılama ve öğrenme biçimlerinden tarihi anlatırken kurgulanan dile ve vurgulara geniş bir alanda tarih tezlerinin nasıl konumlandığını araştırıyor. Copeaux, Türkiye'de 1930'dan itibaren okutulan tarih ders kitaplarını söylem, ideolojik içerik ve simgesellik açısından inceliyor.

1970'lerden itibaren Türk-İslâm senteziyle perçinlenen sürece dair bizim belki de artık doğal saydığımız olgulara "dışarıdan" ve bilimsel bir gözle bakarak yaptığı çarpıcı saptamalar "milli eğitimimiz"i tekrar düşünmeyi zorunlu kılıyor.