Urfanın Doğusunda Antik Bir Kent Soğmatar

Urfa’nın 65 km. doğusunda yer alan Soğmatar;  Musa Kuyusu, Kutsal Tepesi, 9 anıt mezarı, Süryanice yazılı heykelleri ve Soğmatar valilerinin yazıtlı rölyeflerinin bulunduğu Pognon Mağarası (Ay Tanrısı Sin Mağarası) ile ilgi çeken gizemli bir antik  yerleşimdir. Roma öncesi Edessa Krallığı döneminden kısmen korunarak günümüze ulaşan bu kent kalıntısı, bugün Eyyubiye ilçesine bağlı Yağmurlu Köyü içinde bulunmaktadır. 15 km güneyindeki Şu‘ayb Şehir kalıntıları, kuzeyinde Bizans dönemi manastırı Sanem Mağara, doğusunda Betik’teki  Erken Hıristiyan döneminden kalan manastır kalıntısı, Süryanice yazıtlar ve kaya mezarların bulunduğu Kasr’ül Benat da diğer önemli tarihi merkezlerdir. Güneybatısındaki Harran’a uzaklığı ise 53 km.’dir.

Soğmatar’ı 1907 yılında yaptığı bir yayınla dünyaya tanıtan Fransa’nın Bağdat Konsolosu, Diplomat, Arkeolog ve Asuroloji uzmanı Henri Pognon’dur. O tarihten sonra Segal, Drijvers ve Healey bu antik şehirle ilgilenmişler ve onlarca yayın yapmışlardır.  Selahattin Eyyubi Güler’in yerel bir tarihçi olarak 1991 yılında başlayan bu antik şehirle ilgili araştırmalarının sonucunda ortaya çıkan bu çalışma, Soğmatar’la ilgili ilk Türkçe kitap olması açısından önemlidir.